Palmpasen

Wat vieren we met dit feest?

De zondag voor Pasen noemen we Palmzondag. Oorspronkelijk werd er rond deze tijd een lente-vruchtbaarheidsfeest gevierd. Het Joodse Pesach is hierop geïnspireerd en het latere christelijke Pasen heeft zich door beide laten inspireren. Het christendom heeft daarbij oude symbolen vermengd met het passieverhaal over de kruisiging en wederopstanding van Jezus.Met Palmzondag begint de Goede Week, een belangrijk deel van de veertigdagentijd waarin christenen het lijden en sterven van Jezus herdenken. Aanvankelijk werd van gelovigen geacht zich voor te bereiden op het lijdenen de dood van Christus, maar in de praktijk werd vooral de intocht van Jezus in Jeruzalem herdacht. Jezus trok Jeruzalem binnen en werd groots onthaald, als een koning. De mensen sneden palmtakken van de bomen en legden die op de weg.

De palm is een altijd groene heester, een symbool voor koninklijke waardigheid, van leven, hoop en overwinning. Palmtakken werden gebruikt om huizen en akkers te beschermen. In de loop der eeuwen begon men de palmtakken te versieren met linten, vruchten, bloemen, eieren, brooddeegfiguurtjes en gekleurd papier. Omdat in onze contreien de palmboom niet voorkomt, gebruikt men hier vaak takken van buxus, omdat deze ook het hele jaar door groen blijven. Deze takken, palmpasenstokken genoemd, zijn in feite versierde mini-meiboompjes; een staande stok, met aan de bovenkant een wiel of hoepel als symbool voor de zon die zich steeds sterker met de aarde gaat verbinden. Ook de meiboom werd versierd met vogels van brood, broodjes in de vorm van een wiel en slingers van (gedroogde) vruchten en noten; vruchtbaarheidszinnebeelden die de zaden dragen die in deze tijd ontkiemen. Verder werd de stok versierd met donkergroen en lichtgroen crèpepapier als symbolen van het oude en het nieuwe leven.

Er bestaan allerlei variaties op de palmpasenstok, maar er mocht in ieder geval geen haan op ontbreken. Aan de haan werd grote macht toegeschreven. Hij was vanouds het symbool van potentie en ook van het naderende licht, want hij verdreef door zijn gekraai de duisternis. En hoe vaak kwam de haan niet voor in het passieverhaal? Wij zien de haan ook als degene die het bewustzijn van de mens wakker roept.

In de loop der jaren werden aan de palmpasenstok allerlei christelijke elementen toegevoegd, zo kwam er een kransvormig broodje op (een aureool) of werd de stok vaak in kruisvorm gemaakt. Het kruis is het symbool om boze geesten en de duivel te verdrijven.

Hoe wordt dit feest in de klas voorbereid?

De kinderen versieren hun palmpasenstok in de klas. Ze maken een ketting van gedroogde vruchten en bakken broodhaantjes om op hun stok te zetten.

Hoe vieren we dit feest in de kleuterklas?

Met de palmpasenstok houden de kleuters een ommegang in de buurt van de school. Deze ommegang is een overblijfsel van de heidense lente-optochten en van de palmprocessie, waarbij christenen de intocht van Jezus in Jeruzalem naspeelden. Tijdens de ommegang worden palmpasenliedjes gezongen zoals:

 
“Palm, palm Pasen ei koerei.

Over ene zondag krijgen wij een ei.

Een ei is geen ei twee ei is een half ei.

Drie ei is een paasei”