Michaëlsfeest

Wat vieren we met dit feest?

Het feest van Michaël wordt gevierd op 29 september. Voor een heilige geldt de sterfdag als liturgische feestdag, maar omdat Michaël geen heilige, maar een aartsengel is, is er voor zijn gedenkdag een andere datum gekozen; namelijk de datum waarop hij in het jaar 493 voor het laatst verscheen op de berg Gargano in Italië.

In de Opbaring van Johannes wordt het volgende verteld: “Toen ontbrandde er in de hemel een strijd. Michaël en zijn engelen vochten tegen de draak, die met zijn engelen terugvocht. Maar de draak werd verslagen, en hij en zijn engelen mochten niet langer in de hemel blijven. De grote draak werd er uitgegooid, de oude slang, die ook wel de duivel of satan wordt genoemd en die de hele wereld misleidt. Samen met zijn engelen werd hij op aarde gegooid.”

Michael is de engel van de goede wil, de strijder tegen het duister, de versterker van de innerlijke moed. De vele afbeeldingen van Michaël zijn vaak heel verschillend van karakter. Zo staat hij vaak met een weegschaal met koperen schalen in de hand. Koper is het metaal van de harte-warmte en met zijn weegschaal weegt hij goed en kwaad. Dat wikken en wegen duidt op bezonnenheid en op weloverwogen handelen. Bewust om willen gaan met je omgeving vraagt om afwegen en evenwicht zoeken. Soms wordt hij als engel neergezet, maar vaak ook ziet hij eruit als een ridder te paard met een zwaard in de hand. Een zwaard om mee te strijden, gemaakt van ijzer, het symbool van de kracht. Een zwaard ook om knopen door te hakken, om moedige beslissingen of keuzes te maken.

Sint Joris was zo’n ridder te paard. Zijn legende is sinds de middeleeuwen bekend, toen de ridders zich inzetten voor de verbreiding van het christendom. Zonder angst trok ridder Joris erop uit om tegen de draak te vechten, en hij overwon. Met deze daad deed Joris op aarde, wat Michaël in de hemel verrichtte.

In de Michaelstijd vindt de seizoenswisseling plaats van de zomer en de herfst. Het is de tijd van de herfstzonnewende. De aarde ontvangt minder kracht van de zon, en met het wegtrekken van de zon verlaten de groeikrachten de aarde; de bomen worden kaal, vlinders en kevers verdwijnen, dieren gaan hamsteren en trekken zich terug voor hun winterslaap. De natuur die in het voorjaar en in de zomer haar krachten aan ons heeft gegeven, sterft, maar niet zonder een kiem voor nieuw leven achter te laten in de zaden en ons vruchten te geven die we gebruiken om de wintertijd te kunnen doorstaan.

Ook wij mensen trekken naar binnen en zijn nu meer aangewezen op onszelf. We zullen in de geest actief moeten worden, want we zien onszelf daar geplaatst tussen twee polen: opkomst en ondergang, licht en duisternis, leven en dood, goed en kwaad; de draak is ook in onszelf. Op die weg naar binnen moeten we de moeilijke dingen niet uit de weg gaan, maar juist tegemoet treden, verslaan.

Michaël roept ons op om de moed te hebben om innerlijk wakker te zijn, want alleen dan ben je werkelijk in staat de macht van de draak te onderkennen èn te overwinnen.

Hoe wordt dit feest in de klas voorbereid?

In de klas bereiden we het Michaëlsfeest voor door appelmoes of jam van gerijpte vruchten te maken of we drogen appeltjes. Allemaal vruchten die de natuur ons op dit moment zo rijkelijk schenkt. Appels en peren zijn ijzerhoudende vruchten; vruchten en graan zijn gerijpt door de zon en dragen daardoor veel warmte in zich. Een dag voor het feest worden er Michaelsbroden gebakken met allerlei noten en vruchten in de vorm van een zon of draak. Er worden wip-wap-waaiers gemaakt van kastanjes.

Hoe vieren we dit feest in de kleuterklas?

Met de kleuters maken we een fietstocht of wandeling door de natuur. We zien en voelen dat de natuur afneemt. Bladeren dwarrelen van de bomen en al fietsend voelen we de wind door onze haren gaan.Tijdens een wandeling door het bos ontmoeten we het appelvrouwtje. Zij schenkt ons door de zon gerijpte appeltjes. De kinderen spelen met de wip-wap-waaiers waardoor ze de kracht van de wind ervaren. Weer terug op school genieten de kinderen van een maaltijd met de eerder bereide appelmoes en het zelfgebakken brood. De warmte van het samenzijn wordt voelbaar. Op deze wijzen komen de symbolen van Michaël (kracht- ijzer en warmte- koper) tot de kleuters.